زنان لک و موسیقی

خدارحم بابایی: ارزش و بزرگواری زنان در میان لک زبانان برای پژوهشگران فرهنگی و اجتماعی ستایش برانگیز بوده و آنها را به کندوکاو هر چه بیشتر در شیوه های زندگی، آداب و رسوم اجتماعی زنان لکستان واداشته است. آزادی در کنشهای اجتماعی، نوآوری های فرهنگی و هنری و... از مشخصه هایی است که زنان لک را از زنان دیگر اقوام ایرانی متمایز می کند.

موسیقی در لکستان از جایگاه ویژه ای برخوردار است. ناب ترین و پاک ترین احساسات و هیجانهای روحی و جوشش عشقهای درونی به شیوه های زیبا و دلنشین بیان می شود. نقش عجیب و سحر آمیز موسیقی تجلی پیدا می کند . آن گاه که عزیزی پهلو به بالین گرم خاک می ساید،آن گاه که شور وخروش عشقهای مادرانه کودکان را به آرامش دامان خاک می غلتاند وآن گاه که مادری در حصار تنگ دلتنگی ها بغض هایش را به آسمان هدیه می دهد.

زنان لک هرچند در اجتماعات بزرگتر با محدودیتها و باید و نبایدهای بیشتری برخورد می کنند ،در کل از آزادی عمل کافی برخوردارند. درسایه چنین آزادیهایی زنان خود بازیهای زنانه ای ابداع وبه آن پرداخته اند بازیهایی که با چاشنی سحر آمیز موسیقی و آواز همراه است. بازیهایی که مربوط به قرنهای پیش بوده و آکنون نیز رایجند. بازیهایی که با روحیه و وضعیت فیزیکی و فیزیولوژی بدنی زنها سازگار بوده. بازیهایی همچون (هی  هی  ) (برا بوه هوار) بازیهایی مخصوص زنان در لکستان است.

برا بوه هوار :دختران نوجوان وجوان روستایی در یک بازی دسته جمعی دور هم جمع شده وهماهنگ ویک صدا با اهنگی خاص اشعاری را سر می دهند،آنها برای آهنگین نمودن صدای خود با انگشتان دست یکنواخت به گلوی خود می کوبند وبه این شکل آهنگ منظم ومخصوص رادر صدای خود ایجاد می کنندوشعری می خوانند.

لاوه لاوه (لالایی): زنان لک آن هنگام که می خواهند کودکان خود را شادمانه بخوابانند آوازی دلنشین سرشار از لطافت ،شیفتگی ،دلدادگی،عشق وامیدوآرزوهای بلند همراه با تخیلات کودکانه سر می دهندوبه شیوه سحر آمیزی افسون می شوند.

زنان عشایر در هنگان دوشیدن شیر گاوهایشان اشعاری را با مقامهای خاص موسیقایی می خوانندکه این امر باعث ایجاد آرامش در گاو شیرده وجلوگیری از لگد پرانی وخطرات ناشی از آن برای فردی که مشغول شیر دوشیدن است می شود.:

ماشاءاله ارا  ا حیره                             کاسه وکچل پر شیره

برا بوه هوار وخت ذراته                         قالیمه ی کرد یه اخت ژیر پاته

قالی چه قالی دو گل ها بانی               اخت زیر پا براکم دت خان ار  شانی

مور:  زنان لک در مرگ کسان و به گاه دلتنگی ها ،غصه ها و دردهای خود آوازی حزن انگیز همراه با اشعار حماسی غمگینانه ای در مقام موسیقایی خاص که از هزاران سال پیش تا کنون در میان آنها رایج بوده سر می دهند . این اشعار و شیوه خواندن آنها بسیار موثر ودلنشین است وزنان بصورت گروهی هماهنگ وهمنوامی شوند واشعار نغز ودلکشی را که سرایندگان آنها تا کنون نا شناخته مانده ودر طول سالیان دراز بیان کننده آلام ودردها ورنجها وناکامیهای مردمان منطقه بوده با ریتم وموسیقی خاص می خوانند